ชีวะอีกแล้วครับท่าน

ชีวะ วันที่ 2 นะครับ

วันพฤหัสบดีที่  18  เมษายน  พ.ศ.2556

การขับถ่ายของคน

   คนมีอวัยวะขับถ่ายของเสียคือไต Kidney

ลักษณะภายนอกของไต

1. ไตมีอยู่ 1 คู่ อยู่ในช่องท้องทั้ง 2 ข้างของกระดูกสันหลังในระดับไตข้างขวาอยู่ต่ำกว่าไตข้างซ้ายเล็กน้อย
2. มีรูปร่างคล้ายเม็ดถั่ว
3. มีขนาดความยาวประมาณ 10-13 เซนติเมตร กว้าง 6 เซนติเมตร หนา 3 เซนติเมต หนักประมาณ 150 กรัม
4. ด้านหนึ่งจะมีรอยเว้าเข้า

4.1 เป็นทางเข้าของเส้นเลือดแดงเรียกว่า renal artery แยกมาจากเส้นเลือด

4.2 เป็นทางออกของเส้นเลือดดำเรียกว่า renal vein เลือดดำออกจากไตเข้าสู่เส้นเลือดใหญ่ (inferior vena cava)

4.3 ทางออกของท่อไต นำปัสสาวะไปเก็บที่กระเพาะปัสสาวะโครงสร้างที่ต่อจากไตประกอบด้วย

1. กรวยไต
2. ท่อไต
3. กระเพาะปัสสาวะ
4. ท่อปัสสาวะ

ไตแบ่งออกเป็น 2 บริเวณ หากผ่าไตตามยาว

1. Cortex เป็นบริเวณส่วนนอก
2. Medulla คือบริเวณส่วนใน ส่วนปลายของ Medulla จะยื่นเข้าไปจรดกับส่วนที่เป็นโพรงเรียกว่า กรวยไต ซึ่งต่อกับท่อไต

หน้าที่และการทำงานของไต

ทำหน้าที่กรองของเสียออกจากเลือดควบคุมปริมาณของน้ำ เกลือแร่ และสารต่างๆของร่างกาย และยังช่วยควบคคุมความดันเลือด

           ขั้นตอนการทำงานของไตมี 3 ขั้นตอน

1. การกรองที่โกลเมอรูลัส
2. การดูดกลับที่ท่อของหน่วยไต
3. การหลั่งสารโดยท่อของหน่วยไต

        การควบคุมการทำงานของไต

กระบวนการดูดสารกลับที่ท่อของหน่วยไตพบว่าจะมีฮอร์โมนจากต่อมไร้ท่อเข้ามาควบคุมกระบวนการดูดกลับของสารต่างๆที่ท่อขดส่วนปลายของท่อรวม

         1.ฮอร์โมน aldosterone 
จากต่อมหมวกไตส่วนนอก ฮอร์โมนนี้จะมีผลไปควบคุมการดูดกลับของ Na⁺ถ้าร่างกายขาด Na⁺ จะมีผลไปกระตุ้นให้มีการหลั่งฮอร์โมน aldosterone ออกมาแต่ในทางตรงกันข้ามหากร่างกายมี Na⁺ มากจะทำให้การหลั่งฮอร์โมนนี้น้อยลงหากขาดมีผลทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและ Na⁺ ไปพร้อมกับปัสสาวะจำนวนมากและส่งผลให้ปริมาณเลือดในร่างกายลดต่ำลง อาจทำให้ตายได้เพราะความดันเลือดต่ำ
          2.ฮอร์โมน ADH (antidiuretic hormone) หรือ Vasopressin 
เป็นฮอร์โมนที่หลั่งออกมาจากต่อมใต้สมองส่วนหลัง ซึ่งสร้างจากเซลล์ของไฮโพทาลามัสในสมอง ADH จะหลั่งออมามากหรือน้อยขึ้นอยู่กับความเข้มข้นของเลือดถ้าเลือดมีความเข้มข้นสูงจะกระตุ้นให้หลั่ง ADH ออกมามากกว่าปกติจะไปกระตุ้นให้รูระหว่างเซลล์ของผนังท่อขดส่วนท้ายและท่อรวมขยายกว้างขึ้นจึงสามารถดูดน้ำกลับได้มากแต่ถ้าร่างกายมีน้ำมากเกินไปเลือดจะมีความเข้มข้นต่ำ ADH หลั่งน้อยลงทำให้ดูดน้ำกลับได้น้อยทำให้ปัสสาวะมาก
         3.ฮอร์โมน Parathormone 

เป็นฮอร์โมนจากต่อมพาราไทรอยด์ที่ควบคุมการดูดกลับของฟอสเฟต

   1.สารใดที่พบในปัสสาวะมีความเข้มข้นสูงกว่าที่พบในของเหลวที่กรองผ่านโกลเมอรูลัส

ตอบ   น้ำ,กรดยูริก,แอมโมเนีย,โซเดียม,คลอไรด์

   

   2.สารใดมีการดูดกลับน้อยที่สุดเมื่อกรองผ่านโกลเมอรูลัส

ตอบ   โปรตีน

  3.จะคำนวณได้อย่างไรว่าโปรตีนและกลูโครสถูกดูดกลับวันละกี่กรัม ถ้าร่างกายมีสารที่กรองผ่านโกลเมอรูลัสประมาณวันละ 180 ลิตร และขับถ่ายปัสสาวะประมาณวันละ 1.5 ลิตร

1.น้ำถูกดูดกลับบริเวณใดของหน่วยไตบ้าง

ตอบ ท่อขดส่วนต้น,ห่วงเฮนเล,ท่อขดส่วนปลาย,ท่อรวม

2.กลูโครส โซเดียม และคลอไรด์ จะถูกดูดกลับบริเวณ

ตอบ  ท่อขดส่วนต้น